In onze Ackerdijkse polder, met uitzicht op de stad, lopen onze koeien vandaag buiten. Duidelijk zichtbaar aan de horizon is het hoofdkantoor van Nationale Nederlanden naast het nieuwe Rotterdam Centraal Station, evenals de drie flats op het Marconiplein van de Gemeentewerken Rotterdam. Kijken de koeien richting het noorden, dan zien ze de TU Delft en het nieuwe Technopolis. Het uitzicht naar het westen en oosten is daarentegen één en al recreatie- en natuurgebied.
‘Wat is er in de loop der jaren veranderd aan het uitzicht op de stad?’ was mijn mijmering. Daar, in de stad, lijkt een omwenteling plaats te vinden op het gebied van voeding. Er ontstaat een soort awareness, een ontluikende belangstelling voor alle facetten van de productie van voedsel. In Rotterdam en andere grote steden ontstaan veel initiatieven die hierop ingaan. Kan de landbouw daarbij aanhaken of kijkt ze er toch wat op neer?
Op mondiaal niveau stellen de stadsakkers toch niets voor? Of zijn het juist deze tuinen die het nieuwe raakpunt vormen met de landbouw? Voor de traditionelere boeren is het misschien ver weg, maar voor de Stadsboeren – de boeren rond de stad – aanraakbaar en begrijpbaar. Grote initiatieven als de Markthal, Fenix Food Factoryen Foodcouncil geven de kleur van vers aan de stad. Kan de omgeving van de stad ook aanhaken bij deze grote initiatieven? Het zal een uitdaging zijn. De opschaling van de veehouderij zorgt namelijk voor verdere afstand met de stadsbewoner. Ook verdwijnen de herkenbaarheid en het hoge aaibaarheidsgehalte door het steeds groter worden van bedrijven. Liggen hier kansen voor de kleinere initiatieven?
In de eerste plaats zal het product van de boerderij natuurlijk goed moeten smaken en in de stad aangeboden worden. Gelukkig wandelt en fietst de stadsbewoner langs de mooie productielocaties. De dieren in de wei worden steeds beter herkend. Hopelijk ontstaat er een vaste associatie tussen die twee. Daar liggen de kansen voor de land- en tuinbouwers in de directe omgeving van de stad.
De inspiratie van de ondernemers in de Stadslandbouw moet overgaan op de voedselproductie in de directe omgeving. Deze inspiratie zal niet moeten berusten op het idee ‘hogere productie tegen lagere kosten’, maar liever op ‘een betere prijs voor een beter product’. Dan zullen de longen van de stad nog mooiere en functionelere gebieden worden dan ze nu al zijn. Maar ook dynamischer en inspirerender door nieuwe jonge ondernemers in het buitengebied.
Niet zo’n somber gevoel als een voorman van een melkinitiatief mij onlangs gaf toen ik hem vertelde over ons bedrijf dat werkt vanuit het People Planet Profit principe. ‘Het gaat bij ons alleen om profit,’ zei hij mij. Ik wenste hem veel succes, maar begrepen heeft hij het volgens mij niet. Ik wil juist de kansen pakken met de bewoners van de stad om samen met hen het buitengebied mooier te maken. Duurzame ontwikkeling past daar vanzelfsprekend bij; zonder dat loopt niemand warm. Goed dat stad en de omgeving elkaar steeds beter weten te vinden. Inspirerend zelfs.
Dit blog heeft Arie van den Berg geschreven voor The Milk Story.