Een terugblik op de eerste maanden van 2020 van Hoeve Ackerdijk. Want: Wat doet een boer in de winter?
De winterperiode op de boerderij is zo niet de rustigste periode, dan wel de meest overzichtelijke. Alle dieren zitten binnen in de stallen, het moet dus gek lopen wil er dan een koe in de sloot zitten. Het dagelijkse werk bestaat uit de koeien melken, voeren en zorgen dat ze schoon en droog liggen in de stallen.
Dat kan in de ligboxen met zaagsel, of met stro in de potstallen en kalvenhokjes. Koeien eten veel en er moet altijd wat te eten zijn, zodat ook de dieren die lager in de hiërarchie staan nog wat te kiezen hebben en het niet met de restjes moeten zien te doen. Ook moeten ze altijd schoon water kunnen drinken.
De winterperiode is er ook om voorbereidingen te treffen voor de lente:
- Zorgen dat alle machines zijn nagekeken en meteen inzetbaar zijn wanneer het moet.
- Zorgen dat het land de hoeveelheid regen kan laten wegspoelen door sloten en greppels goed open te houden.
- Zorgen dat het erf er netjes bij ligt, zodat er in de lente geen wildgroei aan onkruid opkomt.
En papierwerk, het liefste hebben we dat uit de weg voordat de handen weer uit de mouwen gaan, de koeien de wei in gaan en de trekkers de polder in om te maaien en te bemesten.
Geen water
Zorgen voor schoon water was vorige week opeens niet meer mogelijk, toen het water werd afgesloten voor een noodreparatie aan de straat. Twee dagen (gelukkig tussen werktijd en niet ’s avonds) was er geen water in de stal. We melken op tijd en na het melken krijgen de koeien vers voer.
Daarna hebben ze de meeste koeien dorst en een koe doet liever niet aan kleine slokjes. Vervolgens gaan ze lekker in luieren tot ergens in de middag. Rond koffietijd ging de kraan gelukkig weer open, en was het even flink druk bij de waterbakken.
Botbreuk door een schop van een koe
Een paar weken geleden kreeg ik een schop van een koe. Gratis en voor niks, ze schrok van me dat ik ineens de hoek om kwam lopen. Een schop gebeurt wel vaker, maar deze wist ik niet goed te ontwijken. Het was zondagochtend, vlak voor het melken en mijn voet deed pijn.
Even de laars uitgetrokken om te kijken of er iets gebroken was. Dat was het niet, dus ja, dan kan ik het wel los lopen, toch? Er zat niets anders op dan eerst alle koeien te melken, de ochtendronde af te maken en dan met mijn been languit op de bank even rusten en hopen dat het meevalt.
Dat deed het niet, ik had een botbreuk in mijn voet bleek die maandag bij de dokter. Rust houden zegt de dokter dan, maar dat is best lastig als er iedere dag koeien gemolken en gevoerd moeten worden. Wat doe je dan als boer?
Wie zorgt voor de koeien als de boer dat even niet kan?
Gelukkig zijn er bedrijven die tijdelijk personeel kunnen plaatsen. Als boer heb je periodes met veel werk (lente, zomer) en soms weinig werk (winter). In de drukke periodes schakel je een loonwerker in, of de Agrarische Bedrijfshulp. Die regelt een ervaren boerenhulp die na wat uitleg je bedrijf ‘overneemt’ en het buitenwerk uitvoert. Op die manier ben je als boer zeker dat het bedrijf blijft draaien.
De koeien worden gemolken, gevoerd en verzorgd. De productie gaat door en daarmee ook de omzet van het bedrijf. De omzet is niet het belangrijkste; als boer/ondernemer moet je zorgen dat het werk gedaan wordt. Zo’n boerenhulp kan je ook inschakelen als je op vakantie gaat, maar dan betaal je een normaal tarief.
De omzet is niet het belangrijkste; als boer/ondernemer moet je zorgen dat het werk gedaan wordt.
Bas van den Berg
Een boer kan zich verzekeren voor wanneer hij/zij ziek thuiszit, en dan betaal je een verlaagd ziektetarief. Op deze manier maak je weliswaar wat extra kosten, maar voor de korte termijn is het een goede oplossing.
Ondertussen zit ik op de bank met mijn been gestrekt voor me. Ik deed deze winter dus deels iets heel anders dan de koeien voeren: ik ben helemaal bijgewerkt met mijn papierhandel, heb allerlei achterstallige tv-series nu wel bekeken en ik verveel me mateloos. Gelukkig mag ik binnenkort weer aan de slag.