Er is geen simpel antwoord op de vraag hoeveel een boer krijgt voor een liter melk van een ‘melkfabriek’ zoals Campina.
Betalen per kilo melk
Zo wordt melk niet per liter, maar per kilo afgerekend. Dit komt omdat er in een liter melk méér zit dan in een liter water. 1 liter melk weegt 1,032 kilo (een liter water weegt 1 kilo).
Vervolgens krijg je niet betaald voor elke kilo melk, maar voor de voedingsstoffen eiwit, vet en lactose die in de melk zitten. De prijs hiervoor kan elke keer als de melk wordt opgehaald anders zijn. Meestal blijft de prijs ongeveer gelijk.
In november kregen wij op een afschrift de volgende prijzen:
- voor een kilo eiwit kregen we 7,67 euro
- voor een kilo vet kregen we 3,84 euro
- voor een kilo lactose kregen we 77 cent
Vet wordt in de fabriek onder andere gemaakt om boter mee te maken. Boter is op het moment minder waard en de prijs voor vet is daardoor ook gedaald. Kaas is in prijs gestegen en daar heb je eiwitten voor nodig. Daarom is die prijs hoog.
Voedingstoffen verschillen per seizoen, per bedrijf en per koe
De prijs voor de voedingsstoffen kunnen veranderen, maar ook de voedingsstoffen die de koeien geven veranderen. Afhankelijk van wat een koe eet, zitten er meer of minder eiwitten, vetten of lactose in de melk. Wanneer de koeien buiten in de wei lopen of op stal staan verandert de voedingsstoffen in de melk, maar ook bijvoeren met snijmais of soja restanten. De melk verandert ook door het weer en de seizoenen: door kortere of langere dagen, temperaturen en luchtvochtigheid.
De ene week kunnen er bijvoorbeeld meer eiwitten in de melk zitten omdat de koeien gras eten van een ander stuk land. De prijs die de boer voor de melk krijgt is dan anders. Dit is ook de reden waarom de melk van elke boerderij en zelfs van elke koe anders smaakt.
Als boer kun je dus een keer minder melk leveren aan de melkfabriek, maar als je eiwitgehalte hoog is in die melk, kun je tóch meer geld krijgen. In een recente melklevering hadden we 3,77% eiwit, 4,76% vet en 4,48% lactose in onze biologische melk zitten en dat leverde ongeveer 53 cent per liter melk op.
Bij Campina doen ze meer dan alleen de melk in pakken doen; ze zorgen er ook voor dat elke keer als je melk koopt, deze hetzelfde smaakt. Ze zorgen ervoor dat er dezelfde hoeveelheid eiwitten en vetgehalten in de melk zitten. Standaardisatie heet dat. Beetje saai misschien, maar dan heb je ook geen verrassingen.
Hou je wel van verrassingen?
Wil je wel eens verrast worden en kijken of je verschillen proeft in de melk? Boek een rondleiding en kom eens melk proeven met de melksommelier op onze boerderij.