19 juni 2021: Midden-Delfland Dag

Op 19 juni is het Midden-Delfland Dag 2021 en Hoeve Ackerdijk doet mee. Via de Midden-Delfland Vereniging kunt u gratis fiets- en wandelroutes vinden om het gebied op eigen tempo te verkennen. Er is op verschillende locaties een programma waarbij u zich kunt laten verassen door alles wat Midden-Delfland te bieden heeft. De toegang is gratis.

Hoeve Ackerdijk op de Midden-Delfland Dag

Op onze boerderij kun je op de Midden-Delfland dag verschillende (buiten)activiteiten doen. Je kunt een rondleiding doen of op eigen gelegenheid een rondje op het erf lopen. Er is een speurtocht voor kinderen en er zijn enkele weidevogel safari’s, zoals gezien op BinnensteBuiten. Het aantal deelnemers aan de vogelsafari is beperkt vanwege de ruimte op de kar.

Activiteiten en voorzieningen zijn onder voorbehoud vanwege corona. Veel activiteiten zijn buiten, maar neem voor de zekerheid een mondkapje mee. Je kunt parkeren bij Hoeve Ackerdijk.

Rondleiding op Hoeve Ackerdijk in Midden Delfland
Rondleiding in 2019

Andere activiteiten op 19 juni 2021

Hou rekening met elkaar

Doel is om iedereen te laten genieten van al het moois dat het Midden-Delflandgebied biedt. Ook in tijden met corona.

De activiteiten en horecavoorzieningen op diverse locaties zijn onder voorbehoud vanwege corona; mogelijk is het dragen van een mondkapje op sommige locaties verplicht.

Het volledige programma (incl. tijden, namen, adressen) komt online te staan en is ook te lezen in het zomernummer van de Midden-Delfkrant dat rond 12 juni uitkomt.

Waar is het Midden-Delfland gebied?

Het gebied Midden-Delfland is grofweg het gebied tussen (met te klok mee) Delft, Pijnacker-Nootdorp, Vlaardingen, Schiedam, Maassluis en Westland. Het is een uniek gebied vlak bij Den Haag, Rijswijk en Rotterdam.

Midden-Delfland gebied
Midden-Delfland gebied (bron: Midden-Delfland vereniging)

Midden-Delfland dag

De Midden-Delfland dag wordt georganiseerd door de Midden-Delfland vereniging. De vereniging heeft als doel om het Midden-Delfland gebied open en groen te houden. Ze maken zich sterk om het unieke landschap en de natuur te bewaken en bieden ondersteuning aan onder andere duurzame veehouderij, verantwoorde ‘stille’ recreatie en stad en platteland dichterbij elkaar te brengen. De Midden-Delfland Dag is daar een voorbeeld van.

Een andere dag van Midden-Delfland genieten?

Kun je niet op 19 juni of geniet je liever in een kleinere groep van Midden-Delfland en onze boerderij? Mail of bel voor een rondleiding of weide vogelsafari.

Hoeve Ackerdijk bij Binnenstebuiten (NPO 2)

Morgen is onze boerderij te zien bij Binnenstebuiten, op NPO 2 om 18.45. Een programma over onder ander het buitenleven, duurzaam leven en lekker eten. Wij vertellen wat over de eerste twee. Voornamelijk over hoe we onze koeien tussen de weidevogels laten grazen, en hoe koeien bijdragen aan de weidevogelstand.

Voor wie dus nog wat leuks wilt zien op televisie (of op een later moment wilt terugkijken):
Binnenstebuiten, donderdag 6 mei 2021, NPO 2 om 18.45.

Kan een boer met vakantie?

Een boer werkt zeven dagen per week. In het weekend, maar ook met Kerst en op nieuwjaarsdag moeten de koeien ’s ochtends vroeg gewoon gemolken worden en gras kunnen eten. Een boer kan dus lastig met vakantie.

Vakantie bij familiebedrijven

De meeste boerderijen zijn familiebedrijven; meerdere generaties wonen en werken op het erf. Soms zijn er zelfs een opa en oma die nog meewerken. Op deze vakantiedagen doe ze de klusjes samen, zodat niemand de hele Kerst bezig is met werken. En zo kun je elkaar nog weleens vrij geven, zodat je op vakantie kunt, of naar een feestje.

Hulpboeren inhuren tijdens vakantie

Ben je als boer alleen, dan kun je een buurman vragen je te helpen, maar je kunt ook mensen inhuren. Deze hulpboeren nemen het werk dan van de boer over, zodat deze op vakantie kan. Net als andere ondernemers betekent dat wel dubbele kosten tijdens een vakantie. Bovenop de uitgaven van de camping en de uitjes, komen de kosten van de hulpboer. Je spaart het jaar door dus voor je vakantie.

Een boer moet er ook voor zorgen dat de hulpboer weet wat hij moet doen. Waar staan de trekkers, welke koeien hebben kwaaltjes en welke koe kan er een kalfje krijgen? Bovendien moet de boer vaak, zodra deze terug is van  vakantie, direct weer aan het werk. Even overleggen hoe het ’thuis ging’ terwijl je weg was, of er nieuwe koeien in de ziekenboeg zitten en dan hup, de trekker weer in of de koeien melken. Rustig een weekendje de tassen uitpakken is er vaak niet bij.

Vakantie op Hoeve Ackerdijk

Bij ons ging het ongeveer zoals hierboven beschreven. Voor de vakantie probeerde ik veel voor te bereiden, zodat mijn vader niet teveel extra werk had. Het was goed weer om te hooien tijdens mijn vakantie, dat ging gewoon door zonder mij.

Na de vakantie ging ik meteen weer aan de slag.

Koe in de sloot

Eenmaal goed uitgerust kon ik thuis vrijwel meteen weer de laarzen aantrekken: een koe in de sloot. De dag erna was er een koe die zélf de sloot was uitgekomen – dat is niet erg natuurlijk – maar dan wel aan de verkeerde kant. Die moesten we over het fietspad en de weg terug naar de boerderij brengen.

Koeien in de sloot gebeurd wel vaker. Ze hebben er geen last van, en met het weer van de afgelopen dagen is het wel verfrissend. Soms werken ze dan ook absoluut niet mee om ze er uit te krijgen.

Wist u dat koeien kunnen zwemmen? Gevaar is er dus niet, al kunnen ze na een lange tijd in water wel bekoeld of vermoeid raken. We halen ze er dus altijd meteen uit zodra we er eentje missen. Het komt ook voor dat fietsers of wandelaars langskomen om te zeggen dat er een koe in de sloot zit. Dat is hartstikke fijn.

Gelukkig hebben koeien een sterk kudde gevoel, en blijven ze vaak zo dicht mogelijk bij elkaar. Deze mevrouw liep dus mee naar huis, want daar liepen alle andere koeien al te grazen. Al wilde ze onderweg wel een paar uitstapjes maken naar lekkere plukjes gras.

Koe ophalen na de vakantie

Tweeling geboren

Wat ook doorgaat (gelukkig maar) of je nu vakantie hebt of niet, is de geboortes van kalfjes. Op zondagochtend moest ik de koeien voor het melken uit het land halen, want het was nog lekker fris en ze wilden nog 
niet de stal in. Plots stonden er tussen de melkkoeien twee kalfjes. Dichtbij de moeder, want dat is wel zo veilig.

Mama koe had helemaal zelf een tweeling gekregen, die ook al schoongelikt waren en lekker stonden te drinken. De band met de moeder was dus al goed, weinig zorgen voor ons. Behalve dan het hele stel thuis krijgen. Want kalfjes die in een weide worden geboren vinden een strohok – hoe ruim ook – toch maar klein.

Tweeling geboren tijdens vakantie

Schapen op Hoeve Ackerdijk: goedkope grasmaaiers

Op Hoeve Ackerdijk werken we voornamelijk met koeien (en kinderen), maar vroeger liepen er, zo vlakbij Rotterdam ook hordes schapen en een kleinere verzameling varkens op ons bedrijf.

Van oudsher zijn boerderijen ‘gemengde’ bedrijven. Om risico’s te spreiden was je niet alleen koeienboer, maar had je er ook wat schapen, varkens, geiten of – als de grondsoort het toelaat – akkerbouw bij. Verdiende je een jaar wat minder met de melk, dan compenseerde je dat met een andere bedrijfstak.

Gaandeweg zijn boeren zich gaan specialiseren in een dier of teelt. Een gemengd bedrijf anno 2020 is er éen met een vergaderlocatie of camping.

We hebben op Hoeve Ackerdijk de circa 80 schapen en jaarlijks 200 lammetjes verminderd tot zo’n 25 schapen. Dit jaar hebben ze samen 42 lammetjes gekregen.

De schapen op Hoeve Ackerdijk

Een schaap is een seizoensdier, ze krijgen de lammetjes in de lente. Logisch ook, want dan is er het meeste te eten in het land. Een schaap kan één tot vier lammetjes krijgen, gemiddeld twee. Als er vier lammetjes bij een schaap zitten, moeten we er eentje bijvoeren. Dat noemen we dan pap- of potlammetjes.

Paplammetjes zullen hun leven lang gemakkelijker naar je toe komen, ze hebben onthouden dat als de boer eraan komt, ze wat te eten krijgen. Sommige dingen verleer je niet.

Waarom hebben we schapen op de boerderij?

Het is moeilijk geld te verdienen met schapen, zeker als je er maar 25 hebt. Je verkoopt ze voor vlees, de wol zelf brengt eigenlijk niks op. Voor zwarte wol moeten we zelfs betalen om het kwijt te kunnen.

We laten ze aan het begin van de zomer scheren, anders is het veel te warm voor ze. Tegen de winter hebben ze alweer een lekkere vacht tegen de kou.

“Waarom houden jullie de schapen dan eigenlijk aan?” zul je denken.

Naast het plezier van lammetjes in de lente, zijn het minder kieskeurige eters dan koeien. Wat koeien aan planten en oud gras laten staan, peuzelt een schaap op. Een kudde van zo’n 20-30 schapen is handzaam en groot genoeg om ‘achter de koeien aan’ te laten grazen.

Dus waar de koeien het lekkere gras hebben opgegeten, mogen de schapen dan heen om de restjes kaal te eten. Dit geeft het grasland ruimte om nieuw, fris gras te laten opkomen.

Dat kunnen we dan weer voor wintervoer en de weidegang gebruiken. De schapen lopen het hele jaar buiten, als gratis grasmaaier onderhouden ze ons land.

Wat doet een boer in de zomer?

In de zomer bereidt de boer zich voor op de winter en verzamelt deze eten voor de dieren. De boer maakt bijvoorbeeld hooi en kuilgras van het gras in het weiland. In de winter eten de koeien en schapen dit dan op. Hoe je kuilgras maakt, kun je hieronder lezen.

Een kuil maken in de zomer

Grappig genoeg is ‘de kuil’ of ‘inkuilen’ geen kuil, maar een berg. Een berg met gras. Het heet inkuilen of kuil, omdat het een manier van het conserveren van eten is. Net als een weckpot thuis. Hoe maak je nu zo’n kuil?

Hoe maak je een kuil?

Allereerst heb je droog gras nodig. Het gras wordt gemaaid (om de weidevogels heen natuurlijk) en over het weiland heen verspreid. Het gras wordt regelmatig omgedraaid (dat heet schudden) zodat het gras aan alle kanten goed droogt. 

Vervolgens wordt het gras in stroken gelegd. Die stroken heten wiersen en ook het ‘in stroken leggen’ heet wiersen. Die wiersen worden vervolgens ‘opgeraapt’ en op een berg gelegd.

Daarna wordt het gras platgereden met een grote zware trekker en komt er plastic overheen zodat de kuil goed is afgesloten. Zo komt er geen lucht bij. Dit is ook de reden waarom je nooit op een kuil mag spelen, er kunnen gaatjes in het plastic komen en dat is het eten voor de koeien niet meer goed. 

Plastic over de kuil leggen

Het plastic netjes over de kuil leggen is een precies werkje en wordt meestal de dag na het inkuilen (wiesen – oprapen – kuil maken) gedaan. Inkuilen is zwaar werk, en na een lange dag kun je beter de volgende dag uitgeslapen het precieze werk afmaken. De kuil is ’s nachts wel afgedekt, voor als het gaat regenen, maar wordt de volgende dag netjes afgedekt.

Om te zorgen dat er geen lucht of vocht via de onderkant in de kuil komt, worden de plukken gras aan de zijkant van de kuil weggehaald. Dan legt de boer zandzakken strak langs de kuil. Het plastic wat overblijft wordt naar binnengerold, zodat er geen vocht binnen in de kuil kan komen.

Het plastic wordt verder afgedekt met een steviger afdek-doek wat blijft liggen door er banden op te leggen. Dit beschermt het plastic tegen het weer, maar ook tegen kraaien die in het glinsterende zwarte plastic pikken. Omdat de boer zelf niet op de kuil kan komen om gaatjes in het plastic te voorkomen, kan die kiezen om de banden te gooien of op de kuil te rollen.

In de zomer werkt Hoeve Ackerdijk aan 3 kuilen

In één dag is een begin gemaakt met de kuil, maar dit is niet de uiteindelijke grootte van de kuil. Zodra het opnieuw zonnig weer is, wordt er opnieuw gras gemaaid, gedroogd en op de bestaande kuil gelegd.

Soms maken we meerdere kuilen, voordat er eentje “af” is. Zo krijgen de kuilen dezelfde samenstelling van jong gras (mei) en ouder gras (juni, augustus) en hebben ze dezelfde smaak en kwaliteit. Koeien houden namelijk van gewoonte, ook voor hun voer.

Wat doen boer Arie en boer Bas verder in de zomer?

Door Corona zijn er geen weidevogelsafari’s, open dagen of rondleidingen. Neem een kijkje op Facebook of schrijf je in voor de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hoe maak je kruidenboter?

De Stad uit laat je zien hoe je zelf kruidenboter kunt maken, met ingrediënten uit de wei en melk van de koeien.

Ieder jaar komen Rotterdamse basisscholieren bij ons op bezoek om te kijken hoe het er op een boerderij aan toegaat.

Dit jaar kan dat vanwege de Coronamaatregelen helaas niet doorgaan, dus maakt de organisatie De Stad Uit onder andere bij ons filmpjes om die met scholieren te delen.

Zelf kruidenboter maken

In deze film zie je hoe je zelf (kruiden)boter kunt maken.

De boerderij en Corona

Werken tijdens corona: op de boerderij gaat het werk gewoon door. De koeien hebben gelukkig geen last van de ziekte. Als bedrijf hebben we minder inkomsten vanwege de zakkende melkprijs en minder rondleidingen.

Ondanks Corona lekker naar buiten

De koeien op de boerderij hebben gelukkig geen last van Corona en doen het eigenlijk best prima. De zon schijnt, het gras groeit, ze lopen nu ook een paar weken buiten. De weidegang vraagt wat voorbereiding en de eerste keer naar buiten is altijd een leuk spektakel. Nu dus voor het eerst sinds jaren zonder publiek.

Koeiendans: ze gaan voor het eerst naar buiten

Voorbereiden weidegang

Het voorbereiden van het weideseizoen start in oktober. Dan “sloten (werkwoord) we de sloten, greppelen (werkwoord) we de greppels. Dit doen we om alle regen te kunnen afvoeren van het land naar de sloten, watergangen en via gemalen de polder uit.

Zo blijft het land relatief droog en verdrinkt het gras niet. Dat zou kale plekken geven en omdat gras trager groeit dan onkruid zoals distels en zuring, krijg je een wildgroei van onkruid. Wat de koeien niet eten, de fijnproevers.

Na dit winterwerk komen we het liefst niet meer meer de trekker in het land, omdat je nogal snel sporen rijd. Deze schade is moeilijk te repareren, daarbij druk je de ondergrond vast, waardoor er minder lucht in zit en dan groeit er minder gras. Als je goed kijkt kan je de trekkersporen in veenland in de lente vaak nog zien.

Als je goed kijkt kan je de trekkersporen in veenland in de lente vaak nog zien.

Laatste voorbereiding koeiendans

Verder is het in de dagen voor de koeiendans een kwestie van paaltjes zetten met schrikdraad, zodat de koeien netjes in de percelen blijven lopen waar wij ze willen hebben. Voor koeien is het gras namelijk vaak lekkerder daar waar je net niet bij kan, of naartoe mag.

Minder inkomsten door Corona

Er is een risico dat onze melk niet opgehaald kan worden, omdat de verwerking in de fabrieken moeilijker wordt. Vooralsnog zijn daar geen tekenen voor, gelukkig. Leveranciers en afnemers blijven ook in bedrijf, we mogen dus niet klagen.

Wel zakt de melkprijs, omdat export moeilijker gaat en daardoor de vraag verminderd. Het aanbod van melk groeit nu juist, omdat koeien in de lente nu eenmaal meer melk geven. Het werk is dus hetzelfde, de inkomsten helaas niet.

Het wegvallen van rondleidingen, zorgdagen, open dagen en stageplekken is het meest opvallende verschil in onze werkweek met vorige jaren. Het is een stuk stiller op de boerderij door Corona. Overigens heeft Campina online de Thuisboerderijdagen voor de mensen die de open dagen (net als wij) missen.

Het agrarisch kinderdagverblijf

Hoe anders is het op het kinderdagverblijf. Alleen kinderen van ouders met essentiële beroepen komen naar de opvang. Dat betekent dat we maar een handvol kinderen per dag opvangen.

De leidsters blijven zoveel mogelijk thuis, om besmettingsrisico’s te voorkomen. Gelukkig denkt het personeel erg met ons mee en maken we samen voorleesfilmpjes en knutseltips. We zetten deze online om de kinderen thuis zoveel mogelijk te betrekken bij de boerderij. 

We houden de ouders op de hoogte van alle veranderingen in regelgeving en hopen iedereen snel weer te kunnen verwelkomen op de boerderij.

Koeien in het recreatiegebied = rust voor de weidevogels

Op Hoeve Ackerdijk lopen de koeien sinds gisteren in het recreatiegebied om de weidevogelnesten te sparen. De koeien lopen op het recreatie gebied achter de camping. Dit doen we om de weidevogelnesten in ons eigen land te sparen. Voor de weidevogels is het daarmee een stuk rustiger in het land.

Weidevogel waarnemingen op Hoeve Ackerdijk
Weidevogel kaart met nesten in ons land

Voor de koeien is een tijdelijk bruggetje en looppad gemaakt; ze komen namelijk wel elke avond terug om gemolken te worden. Na het melken ’s ochtends gaan ze weer terug.

Wandelen in het recreatiegebied Ackerdijkse Bos

Je kunt zelf ook in het recreatiegebied Ackerdijkse Bos rondlopen. Je ziet lichte verhogingen van Romeinse ontginningsstructuren en er staan kunstwerken, geheel passend bij het Art Centre Delft in het gebied. Je kunt wandelen door het gebied, onder andere over het boerenpad of met de fiets het recreatiegebied ontdekken. Of je nu het boerenpad volgt of per fiets het recreatiegebied verkent, moet je ook een oogje openhouden voor onze vriendelijke koeien.

De koeien van Hoeve Ackerdijk dragen op deze manier niet alleen bij aan het behoud van weidevogels, maar bieden jou ook de mogelijkheid om te genieten van de natuur en geschiedenis van dit gebied. Kom langs, verken en ontdek de koeien, de kunst, de boerderij en de natuur.

Zijn koeien slim?

Koeien zijn zeker slim en kunnen veel dingen leren. 

Ze leren bijvoorbeeld dat ze naar de melkput moeten om gemolken te worden of dat ze niet tegen schrikdraad moeten lopen om een schok te voorkomen. Koeien zijn kuddedieren en ze leren ook van elkaar. Kalfjes zetten we na een paar weken samen in een groot hok, zodat ze van elkaar kunnen leren hooi te eten.

Hoe slim zijn jullie koeien?

Op Hoeve Ackerdijk hebben we soms wat slimme koeien die uitvogelen dat ze bij het melken aan het touwtje boven hun kop moet trekken. Als de boer aan het touwtje trekt, krijgt de koe biks. Als de koe het zelf doet krijgt ze op die manier extra eten in haar voerbak. De boer is dan weer slim genoeg om dat touwtje dan zó op te hangen dat de koe er niet meer bij kan.

Als een van onze koeien heeft bedacht dat er een hek open staat – naar bijvoorbeeld een nieuwe wei met vers gras – dan volgt de rest (heel slim) snel. Heel snel. En dan krijg je ze niet zomaar weer terug op hun bedoelde weide.

Geheugen als een olifant

Koeien kunnen dingen heel goed onthouden. 

De koeien weten precies wanneer het lente is en ze weer naar buiten mogen. Ze zien de boer wat draadjes verzetten, het looppad vrijmaken en ze weten ‘We gaan naar buiten!’. Koeien kunnen maar 1x per jaar voor het allereerst naar buiten, dus dat hebben ze mooi een jaar (!) onthouden. 

Koeien onthouden ook plekken in het land (waar is de schaduw, waar groeit het lekkerste glas) en mensen. Het komt voor dat een van onze koeien naar de (hulp)boer loopt voor een aai over haar bol, als ze de boer ziet aankomen.

Dom imago

Als koeien net zo slim zijn als andere dieren, hoe kan het dan dat ze zo’n dom imago hebben? Dat weten wij niet, misschien komt het door de wat lome en logge uitstraling die koeien hebben of simpelweg dat er heel weinig mensen zijn die koeien kunstjes proberen te leren. 

Koeien zijn slim

Sommige koeien zijn héél slim

Zelf zien hoe slim koeien zijn? Bekijk dan deze video van Animals Australia waarin een paar hele slimme koeien de hoofdrol spelen. Koeien die zelf hun hok (en dat van anderen) openmaken, instructies opvolgen, zelf de kraan of pomp open krijgen om te gaan drinken. 

Slimme koeien zien?

Liever de koeien in het echt zien, met een uitleg van de boer erbij? Kom langs voor een rondleiding. Misschien kun je samen met de boer uitzoeken hoe slim de koeien zijn of de kippen testen op hun intelligentie.